ریزش پوند با کاهش نرخ بهره انگلستان

نرخ بهره یکی از مهم‌ترین ابزارهای سیاست‌گذاری پولی است که بانک‌های مرکزی برای مدیریت تورم، رشد اقتصادی، اشتغال و ثبات مالی از آن استفاده می‌کنند. تغییرات در نرخ بهره نه‌تنها بر وام‌ها و سرمایه‌گذاری‌های داخلی اثرگذار است، بلکه تأثیرات عمیقی بر بازارهای مالی جهانی، نرخ ارز، اوراق قرضه، املاک و مستغلات و حتی رفتار مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها دارد. در این پست، ابتدا مفهوم نرخ بهره و انواع آن را بررسی کرده و سپس تأثیرات آن بر بازارهای مختلف را تحلیل می‌کنیم. در ادامه، به روند تاریخی نرخ بهره در انگلستان می‌پردازیم و در نهایت، کاهش نرخ بهره در ۶ فوریه ۲۰۲۵ و تأثیرات آن بر اقتصاد بریتانیا، پوند و بازارهای جهانی را بررسی خواهیم کرد.

نرخ بهره قیمتی است که برای استفاده از پول در یک بازه زمانی مشخص تعیین می‌شود. این نرخ نشان‌دهنده هزینه وام‌گیری و همچنین بازدهی پس‌انداز است. نرخ بهره می‌تواند کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشد و توسط عوامل مختلف اقتصادی تعیین می‌شود.

انواع نرخ بهره

نرخ بهره اسمی: نرخ بهره‌ای که بدون در نظر گرفتن تورم اعلام می‌شود.

نرخ بهره واقعی: نرخ بهره‌ای که پس از تعدیل برای تورم محاسبه می‌شود. این نرخ نشان می‌دهد که وام‌گیرنده واقعاً چقدر هزینه پرداخت می‌کند.

نرخ بهره پایه: نرخی که بانک مرکزی برای اعطای وام به بانک‌های تجاری تعیین می‌کند. این نرخ بر نرخ بهره وام‌های مسکن، خودرو و کسب‌وکارها تأثیر دارد.

نرخ بهره بین‌بانکی: نرخی که بانک‌ها برای وام‌دهی کوتاه‌مدت به یکدیگر استفاده می‌کنند.

همانطور که گفته شد نرخ بهره یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر ارزش ارز ملی است. افزایش نرخ بهره معمولاً ارزش پول ملی را بالا می‌برد، زیرا سرمایه‌گذاران خارجی به دنبال کسب بازدهی بالاتر، سرمایه خود را به آن کشور منتقل می‌کنند. برعکس، کاهش نرخ بهره می‌تواند باعث خروج سرمایه و کاهش ارزش ارز شود. کاهش نرخ بهره باعث کاهش هزینه استقراض شرکت‌ها می‌شود، که می‌تواند رشد کسب‌وکارها را تسریع کند و قیمت سهام را افزایش دهد. همچنین افزایش نرخ بهره، هزینه استقراض را افزایش داده و ممکن است باعث کاهش قیمت سهام شود.

رابطه بین نرخ بهره و قیمت اوراق قرضه معکوس است. افزایش نرخ بهره باعث کاهش ارزش اوراق قرضه موجود می‌شود، زیرا اوراق جدید با نرخ بهره بالاتر جذاب‌تر خواهند بود. در مقابل، کاهش نرخ بهره قیمت اوراق قرضه را افزایش می‌دهد. کاهش نرخ بهره، هزینه وام مسکن را کاهش داده و باعث افزایش تقاضا برای خرید خانه و رشد قیمت مسکن می‌شود. افزایش نرخ بهره، هزینه وام‌های مسکن را افزایش داده و تقاضای خرید را کاهش می‌دهد.

کاهش نرخ بهره باعث افزایش وام‌گیری و هزینه‌کرد می‌شود، که می‌تواند منجر به افزایش تورم شود. افزایش نرخ بهره هزینه وام‌گیری را افزایش داده و باعث کاهش مصرف و کاهش فشار تورمی می‌شود.

بر اساس آمارها، میانگین نرخ بهره در بریتانیا از سال ۱۹۷۱ تاکنون ۷.۰۸ درصد بوده است. بالاترین نرخ بهره در نوامبر ۱۹۷۹ با ۱۷ درصد ثبت شد. پایین‌ترین نرخ بهره در مارس ۲۰۲۰ با ۰.۱۰ درصد بود که به دلیل بحران اقتصادی ناشی از کووید-۱۹ اعمال شد. از سال ۲۰۲۲، بانک مرکزی انگلستان برای مقابله با تورم، چندین بار نرخ بهره را افزایش داد و در سال ۲۰۲۴ نرخ بهره را به ۴.۷۵ درصد رساند.

روز گذشته در ۶ فوریه ۲۰۲۵، بانک انگلستان تصمیم گرفت نرخ بهره را ۰.۲۵ درصد کاهش دهد و آن را از ۴.۷۵ درصد به ۴.۵ درصد برساند. این سومین کاهش متوالی نرخ بهره در شش ماه گذشته بود. کاهش سرعت رشد اقتصادی بریتانیا (پیش‌بینی کاهش رشد از ۱.۵٪ به ۰.۷۵٪) نگرانی از ورود اقتصاد بریتانیا به رکود و کاهش فشارهای تورمی در مقایسه با سال ۲۰۲۳

پس از اعلام کاهش نرخ بهره، ارزش پوند در برابر دلار کاهش یافت و به ۱.۲۳۷۰ دلار رسید. دلیل این کاهش، خروج سرمایه‌گذاران خارجی و کاهش جذابیت دارایی‌های انگلیس بود.

همچنین بازده اوراق قرضه دولتی بریتانیا کاهش یافت، زیرا سرمایه‌گذاران انتظار دارند بانک مرکزی در آینده نیز نرخ بهره را کاهش دهد. حتی کاهش نرخ بهره باعث کاهش نرخ وام‌های مسکن شد و تقاضا برای خرید مسکن افزایش یافت.